William Shakespeare

23 kwietnia br mija 400 lat od śmierci Williama Szekspira, którego chyba nikomu nie trzeba przedstawiać. Autor takich sztuk jak: "Romeo i Julia", "Hamlet, "Makbet" czy "Sen nocy letniej". A urodził się w Stratford-upon-Avon w roku 1564 i już trzy dni po narodzinach został ochrzczony. Zmarł w dniu swoich 52 urodzin, w 1616 roku. Przedstawić go nie trzeba, bo każdy go zna. Ale mało kto wie, że Szekspir był także aktorem.

Dorobek Szekspira to 38 sztuki, 154 sonety, oraz wiele utworów innych gatunków. Specjaliści cały czas debatują nad latami, w których tworzył Szekspir oraz o tym w jakiej kolejności powstawały dzieła. Przyjmuje się, że większość prac Szekspir napisał między 1586 a 1612 rokiem.
O młodości Szekspira niewiele wiadomo. Najprawdopodobniej uczył się łaciny, historii, literatury antycznej i retoryki, jednak ze względu na kłopoty finansowe ojca musiał przerwać naukę. Nie ma dowodów na to, że Szekspir kontynuował naukę w późniejszym okresie. 

W wieku 18 lat poślubił 26-letnią Anne Hathaway. Przypuszcza się, że małżeństwo było wymuszone przez ciążę Anne oraz przez różnicę wieku między młodymi. Mieli trójkę dzieci, Susanne oraz bliźnięta Hamnet i Judith. W 1596 roku Szekspir wraz z żoną przeżyli tragedię, jaką była śmierć Hamneta. 

Globe Theatre obecnie

Pierwszy raz Szekspir wziął udział w przedstawieniu w roku 1598. W tych czasach nazwisko Szekspira zaczęło się pojawiać jako autora sztuk. 

Szekspir był zaangażowany w prowadzenie teatru, był nawet współwłaścicielem jednego w Londynie - Globe Theatre, który spłonął w roku 1613 podczas wystawiania sztuki o Henryku VIII. William pisał swoje sztuki, zarówno komedie jak i dramaty oraz udzielał się w wielu dziedzinach życia społecznego. Stał się popularny już za życia, jednak po śmierci zaczęto go tak naprawdę doceniać. 

Szekspir został pochowany w kolegiacie Świętej Trójcy w Stratford. Jednak to nie było wyróżnienie, Szekspir sobie to miejsce kupił za kwotę 440 funtów. Na nagrobku Szekspira, pod jego popiersiem, znajduje się wiersz w języku angielskim i łacińskie epitafium, które głosi:

Szekspir wrócił do Stratford w 1613 roku, zmarł w wieku 52 lat, 23 kwietnia 1616. Ostatnie lata życia spędził w New Place.

Polska w utworach Szekspira

W Hamlecie znajduję dość spora liczba wzmianek o Polsce. 

Akt I, scena I (przekład Stanisława Barańczaka)

...Z tym samym marsem na czole wydawał

Rozkazy, aby rozgromić Polaków,

Ciągnących na nas saniami przez lody

Horacy opisując Hamletowi wygląd Ducha, nawiązuje do wojen polsko-duńskich. 

Akt IV, scena IV (przekład Stanisława Barańczaka)

...Idziemy zdobyć mały skrawek ziemi:

Ma to-to nazwę, ale nic poza tym.

Za pięć dukatów nie wziąłbym w dzierżawę

tego zagonu. I zresztą Norwegia

Czy Polska więcej na nim nie zarobią

Gdyby go nawet od ręki sprzedały.

Przemarsz wojsk norweskich, dowodzonych przez Fortynbrasa, przez Danię. Hamlet pyta o cel wyprawy i dostaję powyższą odpowiedź. 

 
Akt V, scena I (przekład Józefa Paszkowskiego)

...To młody Fortynbras:

Wracając z polskiej wojny, daje salwy

Angielskim posłom.

Akt V, scena II 

...Panu Angelo (...)

Oddałem władzę absolutną w Wiedniu

Sądzi, że podróż do Polski odbywam.

Po zwycięstwie nad Polską, wojska norweskie wkraczają do Danii. Ale ciekawe jest to, że w latach 1561 - 1582 w ówczesnym świecie nie było wojny między Polską a Norwegią. W tamtych czasach miały miejsce wojny o Inflanty, podczas których Dania chciała utrzymać szlak żeglugowy do Narwy. Po stronie Polski walczyła Szwecja, a miejscem tych bitew nie były ziemie polskie ale Bałtyk i Inflanty. 

Imię Poloniusz wskazuje również na jego polskie pochodzenie, lub też, że postać ta jest inspirowana polskim politykiem. W przekładzie Krystiana Ostrowskiego z roku 1870, Laertes tak mówi:

Ty biedna Polko, Ty Ofelio droga... i Mój ojciec był Polakiem.